31.10.11

ანტონ I კათალიკოსი


ანტონ I  (1720–1788 წ.წ.)–  ერისკაცობაში თეიმურაზ ბაგრატიონი, ქართველი საეკლესიო და სახელმწიფო მოღვაწე, საქართველოს კათალიკოსი, მწერალი, მეცნიერი,                                                                                                                              ვახტანგ VI–ის ძმის მეფე იესესა და ერეკლე  I–ის ასულის  ელისაბედის ვაჟი.

   თეიმურაზი  მამის გარდაცვალების შემდეგ  (1727 წლიდან) იზრდებოდა თელავის სასახლეში თავის ბიძაშვილ ერეკლე I I –თან ერთად. მის აღზრდაში მონაწილეობდა დავითგარეჯის წინამძღვარი არქიმანდრიტი სპირიდონი. თეიმურაზმა მიიღო ფართო განათლება. მას დიდი საერო

28.10.11

მეტყველების ნაწილები


ქართულ ენაში არსებული სიტყვათა მარაგი ლექსიკური მნიშვნელობისა და გრამატიკული ნიშნების მიხედვით დაყოფილია 10 ჯგუფად. თითოეულ მათგანს მეტყველების ნაწილი ეწოდება.  ქართული ენის გრამატიკაში მეტყველების ნაწილთა კლასიფიკაცია ანტონ I, კათალიკოსიდან მოდის.  მან გამოყო 8 მეტყველების ნაწილი.
     
ახალი ქართულის მიხედვით მეტყველების ნაწილებია:

  1. არსებითი სახელი: წიგნი, სიკეთე..

21.10.11

რა შეუბრალებელია ადამიანი?!

[ვაჟა–ფშაველას მოთხრობების მიხედვით]   

როგორ დავწეროთ თემა?

1. შესავალი – 
  • პირველ რიგში, უნდა აღნიშნოთ, რომელი მოთხრობიდან არის ეს გამოთქმა,
  • რომელ მოთხრობაშია დასმული ამ ფორმულირებით ადამიანის შეუბრალებლობის საკითხი;
  • აქვე უნდა მიუთითოთ, ჩამოთვალოთ ის მოთხრობები, რომლებიც ასევე ეხება ამ თემას;
2. ძირითადი ნაწილი, მსჯელობა–

17.10.11

როგორ ჩავატაროთ კლასში ვიქტორინა?

     პროლოგის მაგიერ
 მიზანი –  გავლილი მასალის გამეორება მოსწავლეებისათვის მოსაბეზრებელი რომ არ გახდეს, სასურველია, სასწავლო პროცესის გამრავალფეროვნების მიზნით ჩავატაროთ ვიქტორინა.
    ვიქტორინა ძალიან კარგი საშუალებაა იმისათვის, რომ მოსწავლეებს გასამეორებლად მივცეთ გავლილი მასალა, კითხვა –პასუხის დროს ძალიან კარგად გამოჩნდება, რამდენად კარგად აითვისეს მოსწავლეებმა კონკრეტული თემატიკა და  ამის შემდეგ კიდევ ერთხელ გავამახვილებინოთ ყურადღება გავლილი თავის საკვანძო საკითხებზე.

საჭირო მასალა: 
1. ფურცელი (A4) 
2. ქვიშის საათი (სასურველია, ან  ერთწუთიანი ან  სამწუთიანი; ან ორივე ერთად)
3. წებო
4. ჭიკარტი

მოსამზადებელი პერიოდი
  1. ვიქტორინის ჩასატარებლად  კარგად უნდა მოემზადოთ.

15.10.11

რამდენიმე თუ რამოდენიმე?

romelia swori?
                    
  
   yvelaze xSirad Secdomas iwvevs xmovnis zedmeti xmareba. amasTan dakavSirebiT ganvixilavT ori tipis Secdomas:
  1. maswavlebels Zalian xSirad Seusworebia, albaT, Tqvens rveulSi sityva ramodenime. Sesworebis mizezi erTia, am sityvaSi o xmovani zedmetia. unda eweros ramdenime. arada, am ori formidan moswavleebi ratomRac amjobineben Secdomian formas, maRalfardovnad miaCniaT da imitom. hgoniaT, am sityvas o xmovniT Tu gamoiyeneben ufro lamazi Tzxuleba an saubari gamouvaT. :)
     ramdenime sityva ase warmoiSva: ramdeni gaCnda Zveli formis raodenis nacvlad. raodeni > ravdeni > ramdeni. Semdeg daerTo me- nawilaki da miviReT ramdeni-me.
   e.i. sityva ramdenSi m TviTon aris o xmovnisagan miRebuli, amitom axali o-s darTva Secdomaa.
davimaxsovroT, sworia ramdenime, ramdeniRac, ramdenjerme...

  2. meore magaliTi Warbi, zedmeti xmovnis xmarebisa aris zmna warmoCinda. aq zedmetia xmovani i. swori formaa warmoCnda.
  imave fuZisagan nawarmoebi zmnebi gavixsenoT: gaCnda, gaCndeba, gamoCnda, aRmoCnda, aRmoCndeba. am zmnebSi xom warmoudgenelia i xmovnis zedmetad xmareba?! maSin, ratom vurTavT zedmet i xmovans warmoCnda zmnaSi?!
davimaxsovroT, swori formaa warmoCnda, warmoCndes, warmoCndeba...

11.10.11

ენათმეცნიერების დარგები

ენის შემსწავლელ მეცნიერებას ენათმეცნიერება ეწოდება. ენათმეცნიერებას სხვაგვარად ლინგვისტიკასაც უწოდებენ. ყოველი ენის საფუძველს შეადგენს გრამატიკული წყობა და ლექსიკური ფონდი. ენის ლექსიკური შემადგენლობა გრამატიკული წყობის მეშვეობით აყალიბებს ენის ერთიან სისტემას.  ენის ლექსიკური შემადგენლობასა  და გრამატიკულ წყობას ენათმეცნიერების რამდენიმე დარგი შეისწავლის.
   ენათმეცნიერების დარგებია: ფონეტიკა, გრამატიკა, ლექსიკოლოგია, სემასიოლოგია, ეტიმოლოგია, სტილისტიკა. (იხ.დანართი)
    გრამატიკა სწავლობს ენის აგებულების საკითხებს, სიტყვათა შედგენილობას, მათ ფორმასა და ფუნქციას.
  ტერმინი "გრამატიკა" ბერძნული წარმოშობისაა. გრამმა სიტყვასიტყვით ნიშნავს ასოს, წერილობით ნიშანს, ზედწერილს. თავდაპირველი გაგებით, გრამატიკა იყო ხელოვნება, რომელიც ასწავლიდა "სწორ ლაპარაკს და კანონიერ წერას". ახლანდელი გაგებით კი გრამატიკა არის მოძღვრება ამა თუ იმ ენის აგებულების შესახებ.
  გრამატიკის ნაწილებია: მორფოლოგია და სინტაქსი.
  მორფოლოგია სწავლობს სიტყვის ფორმას, მის ცვლილებას, მაწარმოებელ აფიქსებს, მის გრამატიკულ მნიშვნელობას, იკვლევს მეტყველების ნაწილებს, იძლევა მათ დახასიათებას.
  სინტაქსი, როგორც გრამატიკის დარგი, სწავლობს სიტყვათშეხამების წესებს, წინადადებას, წინადადების წევრებს. სიტყვათა შეკავშირება და წინადადება ძირითადი ენობრივი ერთეულებია, რომელთაც სინტაქსი შეისწავლის. სინტაქსი შეისწავლის რა და რა ტიპის სიტყვები შეეწყობა ერთმანეთს და როგორ, რა დანიშნულება აქვს წინადადებაში შემავალ სიტყვებს. 
  
დანართი


9.10.11

ქცევის წესები

    სასწავლო წლის დასაწყისში ძალიან მნიშვნელოვანია მოსწავლეებს განვუმარტოთ, თუ როგორ უნდა მოიქცნენ, როგორი ქცევაა მათთვის შესაფერისი. ქცევის წესების შემუშავება ძალიან მნიშვნელოვანი საკითხია, ამიტომ მასწავლებელი ამ პროცედურას განსაკუთრებული ყურადღებით უნდა მოეკიდოს. არსებობს რამდენიმე რჩევა, რომელთა გათვალისწინება ქცევის წესებს გაცილებით უფრო ეფექტურს გახდის. 
   ქცევის წესების შემუშავება სასწავლო წლის პირველივე კვირას უნდა მოვახერხოთ. გთავაზობთ, როგორ უნდა განვახორციელოთ ეს პროექტი ჯგუფური მუშაობით.

I ეტაპი  – საკლასო დისკუსია
    პირველ ეტაპზე მასწავლებელი ესაუბრება მოსწავლეებს ქცევის წესებზე. ამ საუბარში