საინტერესო ისტორიები აქვს არა მარტო ცალკეულ სიტყვებს, არამედ ხშირ შემთხვევაში მთლიან ფრაზას თუ გამოთქმას. ხშირად გაგვიგია ან გვითქვამს ამა თუ იმ ადამიანზე "ბედნიერ ვარსკვლავზეა" დაბადებულიო, თუმცა არ ვგულისხმობთ, რომ ის, ვიღაც, მართლაც ვარსკვლავზე დაიბადა. ამ ფრაზას თავისი პირდაპირი მნიშვნელობა დაკარგული აქვს და გადატანით ნიშნავს, რომ კონკრეტული ადამიანი იღბლიანია.
გამოთქმებს, რომელთაც დაკარგული აქვთ პირდაპირი მნიშვნელობა და ვხმარობთ გადატანითი მნიშვნელობით ხატოვანი სიტყვა–თქმანი, ფრთიანი გამოთქმები, უცხო ტერმინით – იდიომები, ზოგჯერ კი ფიგურალური გამოთქმები ეწოდება.
ხშირად ისე ვიყენებთ ხატოვან გამოთქმებს, რომ არ ვიცით, რატომ ვამბობთ ასე? საიდან იღებს სათავეს მნიშვნელობის ამგვარი ფორმირება. იდიომები სხვადასხვა წარმოშობისაა. ზოგი ბიბლიიდან მომდინარეობს, ზოგი– ამა თუ იმ ისტორიულ მოვლენას ეფუძნება. ძალიან ბევრი ანტიკური მითებიდან თუ სხვადასხვა ლეგენდიდან იღებს სათავეს.
ხატოვანი სიტყვა–თქმანი ითარგმნება და ასე ვრცელდება ენიდან ენაში. ზოგი იდიომი აშკარად ნათარგმნია, თუმცა დღეს შეუძლებელია იმის დადგენა, საიდან მოდის, ვინ დაამკვიდრა და გაავრცელა ის. ასეთი გამოთქმებია : "ხელი ხელს ბანს", "ხელის მოთბობა", "შუბლზე აწერია", "ჩიტის რძე"...
იდიომების უფრო დიდი ნაწილის წარმოშობა ცნობილია და ისტორიები ძალიან საინტერესოა.
No comments:
Post a Comment