უფრო მეტი გრამატიკა
–მეთქი ნაწილაკი წარმოშობით წინადადებაა (< მე ვთქვი) და იხმარება მაშინ, როდესაც პირველი პირის (მოსაუბრის) ნათქვამი უნდა გავიმეოროთ. მაგალითად,
· მე გითხარით, ვისაც დავალება არ ექნება ექსკურსიაზე ვერ წამოვა–მეთქი.
· აკი გითხარი, ასეთ ამინდში გარეთ თუ გახვალ, გაცივდები–მეთქი.
· მე ვკითხე კიდეც , ასე რატომ ჩქარობ–მეთქი.
–თქო ნაწილაკი იხმარება მაშინ , როდესაც პირველი პირი (მოსაუბრე) მეორე პირს (თანამოსაუბრეს) თავის ნათქვამს აბარებს მესამე პირთან. მაგალითად,
· უთხარი დედას, რომ ყველაფერი კარგად იქნება–თქო.
· გადაეცი ნიკას, რომ შემდეგ გაკვეთილზე ტესტია–თქო.
· უთხარი ანას, თინამ საქმეები უკვე მოაგვარა–თქო.
–ო ნაწილაკით გადმოიცემა მესამე პირის ნათქვამი. მაგალითად,
- მოსამართლემ ჰკითხა, მოწმე გყავსო?
- დედამ მითხრა, მალე მოდიო.
- თქვენ არ მითხარით, აქ დამელოდეო?!
–ო ნაწილაკი ძალიან ხშირად გამოიყენება ანდაზებსა და თითქოს ნაწილაკიან წინადადებებში. მაგალითად,
- კარგი ცხენი მათრახს არ დაირტყამსო.
- რაც მოგივა დავითაო, ყველა შენი თავითაო.
- თითქოს, ქორმა ჩამოიქროლაო, ისე აფორიაქდნენ წიწილები.
დაიმახსოვრე:
1.–მეთქი და –თქო ნაწილაკები ყოველთვის გამოიყოფა დეფისით, ხოლო –ო ნაწილაკი– არა.
2.–მეთქი, –თქო და –ო ნაწილაკებიანი სხვათა სიტყვა ბრჭყალებში არ უნდა ჩავსვათ.
სავარჯიშო 1. ჩასვი გამოტოვებული ნაწილაკი: –მეთქი, –თქო ან –ო.
- ყოველთვის ვამბობ, ყურადღებით მომისმინე........
- გთხოვ, გადაეცი დედას, შაბათს შეხვედრა არის.......
- დაიწყო ბიჭმა ყვირილი, მგელი მოვიდა......
- ყველა გზა რომში მიდის........
- თითქოს, ავსულმა გაიღვიძა......., ისე წამოხტა გიჟებული.
- დედამ მთხოვა, არ დაიგვიანო.......
- მე გუშინ ვთქვი , აღარ გავიმეორებ ამას..........
- უთხარი შენს მეზობელს, ძალიან ხმაურობ............
სავარჯიშო 2. გადააქციე პირდაპირი ნათქვამი ირიბ ნათქვამად.
Ø „– თითქოს, გულში რაღაც ჩამწყდა, ისე მეწყინა“.– თქვა სულხანმა.
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
Ø „–საღამოს ვიკრიბებით და კინოში მივდივართ“.– თქვა ნუკიმ.
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
Ø „– სანდროს უთხარი, შეხვედრაზე არ დააგვიანოს“.– მითხრა ნიკამ.
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
სავარჯიშო 3. გახაზე სწორი ვარიანტი:
v რა დაუშავა კრუხმა ქორს, რომ წიწილებს სტაცებს და არ ასვენებს.../–მეთქი/ –თქო/ ო/.
v ასე მეგონა, დამუნჯდა... /–მეთქი/ –თქო/ ო/.
v უთხარი, როცა მგელი კვდებოდა, შენ გლოცავდა.... /–მეთქი/ –თქო/ ო/.
v ნეტავ, ის წიგნი ჩემი იყოს..... /–მეთქი/ –თქო/ ო/, ვიფიქრე.
v გადაეცი, როგორც გითხარი, ისე მოიქეცი... /–მეთქი/ –თქო/ ო/.
v გააფრთხილე , შინ არ დამხვდე... /–მეთქი/ –თქო/ ო/.
No comments:
Post a Comment