2.12.10

აბრევიატურები

       ადგილისა და დროის ეკონომიის მიზნით სიტყვათა შემოკლება ძველ ქართულშიც ხდებოდა. თანამედროვე აბრევიატურების წინაპრად თამამად შეგვიძლია მივიჩნიოთ ქარაგმები. ძირითადად მოკლდებოდა სასულიერო ტექსტებში ხშირად გამოყენებული სიტყვები და მიმართვები. ქარაგმის ნიშანია  ~, რომელიც შემოკლებული სიტყვის თავზე იწერებოდა.                                  
  მაგალითად, ოოშე= უფალო, შემიწყალე, ხ = ხოლო,რ = რამეთუ,ად = არამედ,              ვდ = ვითარმედ.
    იმისათვის, რომ სწორად დავწეროთ აბრევიატურები და არ დავუშვათ შეცდომა, უნდა გავითვალისწინოთ შემდეგი: 
მეტრი
გრამი
ლიტრი
საათი
სთ
წუთი
წთ
კილომეტრი
კმ
ჰექტარი
ჰა


წელი
წ.
 გვერდი
გვ.
 იხილე
იხ.
მაგალითად
მაგ.
საუკუნე
ს.
ტომი
ტ.
შეადარე
შდრ.
                                
კილოგრამი
კგ
სანტიმეტრი
სმ
ვატი
ვტ



ზოგიერთი სიტყვა თავისებურად მოკლდება:
საზოგადოება
საზ–ბა
ლიტერატურა
ლიტ–რა
გამომცემლობა
გამ–ბა
ფორტეპიანო
ფ–ნო
ბატონ
ბ–ნ
ქალბატონ
ქ–ნ
            გასათვალისწინებელია, რომ შემოკლება არ შეიცავდეს ორაზროვნებას. მაგალითად, რას ნიშნავს შემოკლება არქ.?
    პასუხი იქნება ასეთი: ან არქიტექტურას, ან არქეოლოგიას. სწორედ, ამ ორაზროვნების თავიდან ასაცილებლად საჭიროა დამატებითი მარცვლის შემოტანა:
      არქეოლ.– არქეოლოგია
     არქიტ. – არქიტექტურა.
აღმოსავლეთი
აღმ.
დასავლეთი
დას.
სამხრეთი
სამხრ.
ჩრდილოეთი
ჩრდ.
აგვისტო
აგვ.
აპრილი
აპრ.
დეკემბერი
დეკ.
თებერვალი
თებ.
იანვარი
იანვ.
ივლისი
ივლ.
ნოემბერი
ნოემ.
ოქტომბერი
ოქტ.
სექტემბერი
სექტ.
 ივნისი
ივნ.
  თუ უცხოური აბრევიატურის გადმოცემა პირველი ასოების ფონეტიკურ წარმოთქმას ეყრდნობა, ქართულში ეს კომპლექსი დეფისით იწერება. მაგალითად, BBC - ბი–ბი–სი,  ABC– ეი–ბი–სი,   FBI– ეფ–ბი–აი,  TBC– თი–ბი–სი,    CNN –სი–ენ–ენი.
ამა წლის
ა.წ.
და ასე შემდეგ
და ა.შ
ეგრეთ წოდებული
ე.წ.
ცენტრალური საარჩევნო კომისია
ცსკ
შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოება
შპს
და მისთანანი
 და მისთ.


                       


                                                                        

1 comment:

Unknown said...

მადლობას მოგახსენებთ, წინადადებაში აბრევიატურის შემდეგ წერტილი აუცილებელია, როცა სიტყვა მოსდევს მას?მაგალითად, ცხრა კვ.მ ოთახი თუ ცხრა კვ.მ. ოთახი?