3.4.12

I სერიის მწკრივები


   §1. I სერიის მწკრივები.  პირველი სერია ორ ქვესერიად ანუ წრედ იყოფა : აწმყოსა და მყოფადის წრეებად.
§2. აწმყოს წრე.
აწმყო
კითხვა –რას ვშვრები? რას შვრები? რას შვრება?                                                                          

დრო– ახლანდელი, შესაძლოა, სულ დაცლილი იყოს დროის გაგებისგან (მაგალითად, დედამიწა მზის გარშემო ბრუნავს).                                                                                                               

კილო– თხრობითი, ნუ ნაწილაკის დართვისას უკუთქმითი ბრძანებითი (ნუ წერ!)                   

მწკრივის ნიშანი – გარდამავალ ზმნას არ აქვს ნიშანი (ვაშენებ), გარდაუვალ ზმნას აქვს ნიშანი –ი  I და  II პირში (ვზრდი, ზრდ), III პირს დაკარგული აქვს პირის ნიშნის –ა–ს გამო. 

უწყვეტელი
კითხვა –რას ვშვრებოდი? რას შვრებოდი? რას შვრებოდა?


დრო– წარსული,                                                                                                                                         

კილო– თხრობითი,                                                                                                                                        

მწკრივის ნიშანი–ი  I და  II პირში (ვწერდ, წერდ).                                                                          

სავრცობი–დ  და –ოდ;                                                                                                       გარდამავალ ზმნებში –დ(ვაბამ––ი), გარდაუვალ ზმნებში – ოდ (ვეზრდებ–ოდ–ი)

აწმყოს კავშირებითი
კითხვა –რას ვშვრებოდე? რას შვრებოდე? რას შვრებოდეს?

დრო– ახლანდელი ან მომავალი,                                                                                

კილო– კავშირებითი, ზოგჯერ ბრძანებითი (რისხავდეს!)                                                 

მწკრივის ნიშანი სუფიქსი სამივე პირში (ვაშენებდ, აშენებდ, აშენებდს),                         

სავრცობი–დ  და –ოდ;                                                                                                                      გარდამავალ ზმნებში –დ(ვაბამ––ე), გარდაუვალ ზმნებში – ოდ (ვეზრდებ–ოდ–ე)

   §3. მყოფადის წრე. 
მყოფადი
კითხვა –რას ვიზამ? რას იზამ? რას იზამს?                                                                                                       

დრო– მომავალი,                                                                                                                                                 

კილო– თხრობითი, ნუ ნაწილაკის დართვისას უკუთქმითი ბრძანებითი (ნუ დაწერ!)                   

მწკრივის ნიშანი – გარდამავალ ზმნას არ აქვს ნიშანი (ავაშენებ), გარდაუვალ ზმნას აქვს ნიშანი –ი (გავეზრდებ–ი) .                                                                                                                           

მყოფადის მწკრივი ნაწარმოებია აწმყოსგან ზმნისწინის დართვით.

ხოლმეობითი
კითხვა –რას ვიზამდი? რას იზამდი? რას იზამდა?                                                                           

დრო– წარსული,                                                                                                                              

კილო– თხრობითი (შეიძლება, კავშირებითის შინაარსიც შეიძინოს).                                              

მწკრივის ნიშანი–ი  სუფიქსი (დავწერდ, დაწერდ).                                                                          

სავრცობი–დ  და –ოდ;                                                                                                         გარდამავალ ზმნებში –დ(დავაბამ––ი), გარდაუვალ ზმნებში – ოდ (გავეზრდებ–ოდ–ი). 

ხოლმეობითი ნაწარმოებია უწყვეტლისგან ზმნისწინის დართვით.

მყოფადის კავშირებითი
კითხვა –რას ვიზამდე? რას იზამდე? რას იზამდეს?

დრო– მომავალი,                                                                               

კილო– კავშირებითი,                                                                                                                                            

მწკრივის ნიშანი (ავაშენებდ, ააშენებდ, ააშენებდს),                                                           

სავრცობი–დ  და –ოდ;                                                                                                                                     გარდამავალ ზმნებში –დ(დავაბამ––ე),                                                                                              გარდაუვალ ზმნებში – ოდ (გავეზრდებ–ოდ–ე).                                                                                                 

მყოფადის კავშირებითი ნაწარმოებია  აწმყოს კავშირებითისგან ზმნისწინის დართვით. 






1 comment:

Anonymous said...

შეგიძლიათ დანარჩენი სერიები და მწკრივების განხილვაც დაწეროთ? ეს პოსტიც ძალინ გამომადგა და თუ უფრო ვრცლად იქნებოდა ძალიან კარგი იქნება